Coraz więcej można usłyszeć o biodynamicznej uprawie roślin, a kalendarz biodynamiczny jest jednym z jej elementów. Nie będę rozpisywać się tutaj o uprawie biodynamicznej (to jest temat na inny post), ale chcę wyjaśnić zawiłości kalendarza księżycowego i pokazać co wspólnego ma Księżyc z uprawą roślin.
Życie roślin na Ziemi, a właściwie wszystkie procesy organiczne, podporządkowane są różnym cyklom. Rytm planet i Księżyca również ma swój cykl. Ma on ogromny wpływ na rośliny, ich wzrost i rozwój. Obserwacje zmian faz księżyca dały podstawę do opracowania kalendarza księżycowego.
W kalendarzu księżycowym „Rok” księżycowy trwa niespełna miesiąc, a dokładnie 27 dni 7 godzin i 43 minuty. W tym czasie księżyc obiega ziemię dookoła, przechodząc przez poszczególne gwiazdozbiory, tzw. znaki zodiaku. Zauważono, że ta wędrówka księżyca ma duży wpływ na rośliny na ziemi i na podstawie obserwacji oraz długoletnich badań stworzono kalendarz biodynamiczny.
Ważne jest, że kalendarz księżycowy każdego roku jest opracowywany na nowo. Dane z roku poprzedniego nie pokrywają się z danymi w roku następnym.
Stosując się do wskazówek, podanych w tym kalendarzu możemy wzmacniać wzrost i poprawiać zdrowie roślin. Według mnie jest to niezwykle istotne przy uprawie warzyw, jeśli decydujemy się zrezygnować z wszelkich chemicznych środków wspomagających uprawy.
Jak to działa?
Księżyc w czasie trwania jednego cyklu przemieszcza się na tle gwiazdozbiorów zodiaku. Przechodząc w obrębie danego gwiazdozbioru, wysyła na ziemię impulsy, które uwidaczniają się we wzroście i rozwoju roślin.
Gwiazdozbiory zodiaku łączą się w tzw. trygony, a im są przypisane żywioły, które powodują lepszy rozwój jednego z organów roślin: kwiatu, owocu, korzenia i liścia.
Kiedy księżyc znajduje się w danym trygonie, działa pozytywnie na konkretny organ rośliny.
Przykład: Kiedy Księżyc jest w trygonie Baran, Lew, Strzelec, któremu przypisany jest żywioł Ogień, pozytywnie działa na rośliny, których najważniejszym organem jest owoc – pomidor, ogórek, czereśnia.
W kalendarzu wszystkie dni dzieli się na 4 grupy:
- Bliźnięta, Waga, Wodnik to trygon, którego żywiołem jest Powietrze. Kiedy Księżyc znajdzie się w tym trygonie, działa na rośliny, których najważniejszym organem jest Kwiat
- Baran, Lew, Strzelec – Żywioł Ogień – Organ rośliny: owoc (nasiona)
- Byk, Lew, Strzelec – Żywioł Ziemia – Organ rośliny: korzeń
- Rak, Skorpion, Ryby – Żywioł Woda – Organ rośliny: liść, łodyga
Prace w ogrodzie powinniśmy zaplanować tak, aby maksymalnie wykorzystać energię Księżyca i dzięki temu zwiększyć plony.
Czy to nie bajka?
Wszyscy wiemy o tym, że pomiędzy księżycem a ziemią występują siły przyciągania. Ich skutkiem są przypływy i odpływy morza i tego nikt nie kwestionuje. Zauważono to już dawno. W glebie, w poziomie wód gruntowych także występują przypływy i odpływy wody.
Podobne zjawiska występują w roślinach, w których składzie również jest woda.
Kiedy księżyc podczas swojej miesięcznej wędrówki osiągnie najwyższy punkt nad horyzontem (Apogeum), zaczyna opadać. Siły przyciągania księżyca maleją, a siła ssąca roślin przemieszczająca soki roślinne z korzeni do części nadziemnych, jest słabsza. Księżyc opada, aż do momentu, kiedy znajdzie się bardzo blisko ziemi. To właśnie wtedy widzimy go w pełnej okazałości.
Moment, kiedy Księżyc jest najbliżej Ziemi, nazywany jest Perygeum. Wypada on zwykle w okolicy pełni księżyca. Po pełni księżyc zaczyna się wznosić, a to powoduje silniejszy dopływ soków do górnych części roślin.
Jakie to ma znaczenie dla upraw na kalendarz biodynamiczny?
Siły wstępującego księżyca wzmacniają siłę ssącą roślin. Wykonujemy wtedy pielęgnacje górnych części roślin, np. cięcie.
Okres zstępującego księżyca jest korzystny dla siewu roślin bądź ich przesadzania, bo siła ssąca roślin jest słabsza, więc soki zostają w korzeniach. Rośliny w tym czasie łatwo ukorzeniają się i szybko rozbudowując zdrowy system korzeniowy. Jest to odpowiedni moment do wysiewu nasion, pikowania rozsady, sadzenia roślin i drzew, przesadzania ich.
Dodatkowo czynności te powinniśmy wykonać w dniach sprzyjających konkretnej grupie roślin
Przykład: Pomidory najlepiej siać/ pikować/ wysadzać do gruntu w czasie zstępującego księżyca w dniach owocu.
W kalendarzu biodynamicznym oprócz okresów wspomagających wzrost roślin, które nazywane są dniami sadzenia, wyznacza się również dni niekorzystne. Są one spowodowane przejściami węzłowymi księżyca oraz przejścia z najdalszej odległości od ziemi [apogeum] do najbliższej odległości do ziemi [perigeum]. W tym czasie najlepiej wstrzymać się od wszelkich prac w ogrodzie.
Zdaję sobie sprawę, że nie zawsze możemy wszystko podporządkować wpływom księżyca. Jeśli jesteśmy zmuszeni do wysiewu/sadzenia roślin w czasie niekorzystnym, to negatywny wpływ księżyca można polepszyć poprzez wykonywanie dalszych prac pielęgnacyjnych w dniach korzystnych dla danej rośliny. Wróćmy tu do przykładowego pomidora. Posadziliśmy go w dniach liścia, to wszelkie zabiegi, które przy nim będziemy wykonywać, róbmy w dniach owocu.
Może się zdarzyć, że jednego dnia księżyc znajdzie się w dwóch gwiazdozbiorach. Wówczas podaje się godzinę przejścia z jednego do drugiego gwiazdozbioru.
Uwaga
W miarę przesuwania się Księżyca na tle nieba od wschodniej do zachodniej granicy Polski (około 15° długości geograficznej) zachodzące zjawiska lokalnie różnią się w czasie. Różnica pomiędzy zachodnią a wschodnią granica Polski wynosi około 30 minut. Dlatego nie należy wykonywać prac na styku zmian, ale zrobić co najmniej półgodzinną przerwę przed i po godzinie podanej w kalendarzu.
Żeby zobrazować zasadę funkcjonowania kalendarza biodynamicznego, przygotowałam grafikę, którą prześlę do osób zapisanych na mój newsletter. Dostaniecie też ode mnie uproszczony kalendarz biodynamiczny, gdzie będzie można zaplanować prace w ogrodzie/warzywniku zgodnie z sugestiami z kalendarza biodynamicznego.
Temat biodynamiki i samego kalendarza poruszę tutaj pewnie jeszcze nie raz, bo mam nadzieję, że dzięki temu uprawa warzyw będzie przynosiła mniej problemów, z którymi coraz częściej trzeba się borykać.
